Komisja Europejska skrytykowała stan finansów Chorwacji.

Komisja Europejska (KE) zaproponowała wczoraj, by Rada UE objęła Chorwację programem nadmiernego deficytu budżetowego z uwagi na negatywną sytuację finansową tego kraju. Rada ma też przedstawić „ścieżkę dostosowania oraz cele budżetowe”, by to najmłodsze państwo członkowskie UE jak najszybciej wróciło do spełniania unijnych wymogów.

Chorwacja dołączyła do Unii w lipcu br. jako druga z byłych republik jugosłowiańskich. Jednak po czterech latach bez wzrostu gospodarczego i bardzo ograniczonych próbach zmniejszenia roli państwa w gospodarce, poziomy zadłużenia i deficytu budżetowego łamią unijne limity.

KE po raz pierwszy zwróciła uwagę na ten stan rzeczy w raporcie z 15 listopada, w którym jasno stwierdziła, że wymóg ograniczenia deficytu budżetowego do poziomu poniżej 3 proc. PKB już wtedy nie był przez Chorwację spełniony. Co więcej, wedle prognoz KE, do końca przyszłego roku Chorwacja przekroczy też maksymalny próg stosunku zadłużenia publicznego do PKB (60 proc.).

W minionym roku deficyt budżetowy Chorwacji wyniósł 5 proc. PKB, a całkowite zadłużenie – 55,5 proc. PKB. W projekcie budżetu na nadchodzący rok, który rząd chorwacki przyjął tydzień temu, nie jest przewidziany spadek deficytu poniżej 3 proc. PKB w okresie 2013 – 2016.

Tegoroczny deficyt budżetowy Chorwacji okazał się wyższy niż wcześniej zakładano – jeszcze we wrześniu br. prognoza deficytu na 2013 r. wynosiła 3,5 proc. PKB. Jednak spadek eksportu oraz wzrost kosztów obligacji oraz wydatków na wsparcie społeczne miał większy wpływ niż zakładano.

Wedle projekcji samej KE, ujętej w Jesiennej Prognozie Gospodarczej, jeżeli Chorwaci nie poczynią znaczących zmian i oszczędności, to deficyt urośnie do 5,4 proc. PKB w tym roku i do 6,4 proc. w przyszłym.

Rekomendacja KE najpewniej doprowadzi do umieszczenia Chorwacji pod regułami Procedury Nadmiernego Deficytu (EDP, excessive deficit procedure). EDP ma kilka poziomów działania, z których najostrzejszymi są sankcje finansowe – wstrzymanie funduszy unijnych lub, dla państw strefy euro, grzywna w wysokości do 0,2 proc. PKB. Przyjęty w maju tzw. dwupak regulacji ekonomicznych pozwala KE na ścisły nadzór nad państwem objętym EDP, częste kontrole oraz wydawanie rekomendacji co do działań, jakie zdaniem KE takie państwo miałoby podjąć.

KE oczekuje, że Chorwacja rozwiąże kwestie nadmiernego budżetu do 2016 r. Komisja uważa, że reformy strukturalne, jakich jej zdaniem potrzebuje Chorwacja, potrwają dłużej niż tradycyjnie przyznawany na poprawki budżetowe jeden rok.

Zagrzeb już w zeszłym miesiącu zapowiedział obniżkę wydatków na subsydia rolnicze i opiekę zdrowotną w przyszłym roku. Rząd planuje też podnieść VAT dla turystyki oraz akcyzę na wyroby tytoniowe i benzynę.

KE nie zdążyła ze swoją rekomendacją na wczorajsze posiedzenie Rady UE w konfiguracji ministrów finansów i gospodarki (tzw. Ecofin), więc zostanie ona rozpatrzona dopiero na kolejnym posiedzeniu, planowanym na 28 stycznia 2014 r. Obserwatorzy spodziewają się, że UE będzie oczekiwała pierwszych antydeficytowych działań rządu chorwackiego już w kwietniu 2014 r.

Euractiv – 11.12.2013